Minitab İle Taguchi

Tasarım

İçindekiler

Tasarım

Öncelikle deneyimizi tasarlayalım.

Deney Tasarımı İlk Adım
Düzey A B C D
1 30 120 200 5
2 45 240 400 10
3 60 360 600 15

Tabloda görüldüğü gibi 4 bağımsız değişkenimiz için 3 farklı düzey belirledik. Bu deneyi tam eşleştirmeli yapmak istersek 34=81 deney yapmalıyız. Deneyi 3 kere tekrar edersek deney sayımız 243’e çıkar. Biz bu çalışmayı Taguchi ile 9 deney ile yapabiliriz. 3 tekrar yaparsak 27 deney ile çalışırız. Burada örnek verdiğim ilgili çalışmada deneyler 3’er kez tekrar edilmiş, dolayısıyla 27 deney yapılmıştır.

Değişkenlerimizi ve düzeylerini belirlediğimize göre artık başlayalım. Minitab’ta Stat—>DOE—>Taguchi—>Create Taguchi Design… adımlarını izliyoruz.

Karşımıza gelen aşağıda ki Taguchi Design penceresinde deney düzeneğimize ait bilgilerin tanımlanması isteniyor.

Taguchi Design

Type of Design altındaki seçenekler değişkenlerimizin düzey sayısını sormakta. Bu çalışmamızda her bir değişken için 3 seviye belirlediğimiz için 3-Level Design seçeneğini tercih ediyoruz. Bir sonraki soru Number of factors yani kaç değişken sorusudur. Biz 4 değişkenli bir çalışma yaptığımız için 4’ü seçiyoruz. Bu pencerede ki Display Available Designs… içinde  değişken seviyelerine bağlı olarak hangi Taguchi düzeneğinin uygun olduğu gösterilmektedir; bilgi amaçlı yani. Devam edelim.

Design… tıklıyor ve aşağıdaki Taguchi Design – Design penceresi ile karşılaşıyoruz.

Taguchi Design Design

Değişken sayınız ve düzeyleri hangi Taguchi tablosuna uygun ise karşınıza geliyor. Eğer bir tane düzenek var ise onu seçeriz. Ancak bizim buradaki örneğimizde olduğu gibi birden fazla düzenek var ise dikkat ederiz. Eğer en az deney sayısına sahip olan L9 düzeneğini seçer isek bundan sonraki adımlarımız anlatacağım şekilde devam eder. Yok eğer L27’yi seçer isek elde ettiğimiz düzenek L9’un 3 kez tekrarlanmış hali olur. Yani 1’inci, 2’nci ve 3’üncü deneyler aynı olur. Bunu önlemek için bir sonraki adımda düzenek için ya Taguchi kolonlarını seçeriz ya da bazı değişkenlerimiz arasında etkileşim tanımlarız. OK ile bu pencereden çıkıp Taguchi Design penceresine dönmüş oluyoruz.

Şimdi de Factors… tıklıyoruz. Karşımıza aşağıdaki Taguchi Design – Factors penceresi ekran geliyor.

Taguchi Design Factors

Bu ekranda kurcalayacağımız bir şey yoksa da bu ekranı görmeden döküm alamıyoruz. Name adı altında değişkenlerimizin isimleri var, isterseniz değiştirebilirsiniz. Level Values altında değişkenlerimizin seviyeleri görülmekte. Değişken seviyelerimizi daha önce 3 olarak tanımladığımızdan 1 2 3 sıralamasını görüyoruz. Eğer deneyi yapmamışsak ve deney düzeneğini gerçek değerler ile oluşmak ister isek seviyeleri aşağıda ki gibi değiştirmemiz mümkün. Bu değişiklikte 1 en az 3 en büyük değere karşılık gelir, deneyinizde büyüklükler sayısal ise buna dikkat edin.

Taguchi Design Factors

Column sütunu Taguchi tablosuna karşılık gelen kolon sırasıdır. Biz L9 düzeneğini seçtiğimiz için bu kolonlar 1-4 arasıdır. Eğer önceden dikkat çektiğim şekilde L27 düzeneğini seçmiş isek ve düzeneğimizin L9’un tekrarı şeklinde çıkmasını istemiyor isek kolon numaralarını değiştirmeliyiz. Eğer L27 seçilmiş ise kolon sırasının 1-13 arasında değiştiğini görürsünüz. Diğer bir yöntem olarak To allow estimation of selected interactions’u seçip Interactions… ile değişkenler arasında önemli gördüğünüz etkileşimleri seçmektir. Örneğin AB ve AD  ikilisinin çıktı üzerindeki etkisinin incelenmesi önemli olabilir. L9’da bütün değişkenlerin etkileşimleri mevcut olduğundan böyle bir tercihe lüzum bulunmamakta. Burası da tamam, OK ile geri geliyoruz.

Şimdi de Options… ile aşağıdaki pencereye geliyoruz.

Taguchi Design Options

Burada Store design in worksheet işaretli olmalı ki düzeneğimizi ekrana yazdırsın. İşaretli değilse işaretleyelim ve OK ile çıkalım.

İşlemlerimiz bitti. Taguchi Design penceresinde de OK diyoruz ve düzeneğimizi aşağıdaki gibi alıyoruz. Eğer seviyelere dokunmamış isek düzeneğimiz Tablo 1 gibi 1-2 ve 3’ten oluşur. Değiştirdi isek Tablo 2’de görüldüğü gibi gerçek değerler ile olur. Analiz yaparken bu değişikliğin önemi yoktur. Çünkü A değişkeninin 1 değerine karşılık gelen çıktı ile 30 değerine karşılık gelen çıktı aynıdır. Analizde bu sıraya bakarak çıktılar üzerinden yapılır.

Tablo 1 Tablo 2
Nr A B C D A1 B1 C1 D1 Gözlem
1 1 1 1 1 30 120 200 5 679,32
2 1 2 2 2 30 240 400 10 844,67
3 1 3 3 3 30 360 600 15 266,76
4 2 1 2 3 45 120 400 15 704,11
5 2 2 3 1 45 240 600 5 596,87
6 2 3 1 2 45 360 200 10 721,65
7 3 1 3 2 60 120 600 10 621,66
8 3 2 1 3 60 240 200 15 811,71
9 3 3 2 1 60 360 400 5 766,5

You may also like...

Bir yanıt yazın