Kripto Analiz Merkezi Nisan Ayı Talihlileri Arasındayım
Ödüllü kriptoloji sorularını çözen talihliler arasında yer almanın sevincini yaşıyorum. Hediyeleri tarafıma ulaştıran yetkililere ve ilgili TÜBİTAK çalışanlarına teşekkür ederim.
TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (BİLGEM) Kripto Analiz Merkezi tarafından internette her ay Ödüllü Kripoloji Soruları yayınlanmakta, doğru yanıtlayanlar arasından yapılan çekilişte hediyeler verilmektedir. Nisan ayı sorularını doğru yanıtlayarak 3 adet TÜBİTAK Popüler Bilim Kitabı, Pardus İşletim Sistemi ve BİLGEM Dergisi kazanan talihliler arasında yer almanın kıvancını yaşıyorum.
Geçen ay internette gezinirken Kripto Analiz Merkezi’nin her ay gerçekleştirdiği kriptoloji soruları yarışması dikkatimi çekti. Dikkat meraka dönüştü ve soruları indirdim. 3 tane soru vardı ve Nisan ayı sorularının ilki şöyle idi;
Soru 1: 2, 3, 7, 13, 29, 59, 127, 241, 487, 971, ?
Basit gibi görünüyor değil mi? Bana da öyle göründü. Alttan topladım, üstten topladım olmadı. Soruyu çözemeyince takıntıya dönüştü. Regresyon ile model kontrolü yaptım, varyans analizi ile eksik bir şeyler keşfetmeyi umdum, yine olmadı. Bu sorunun sayısal yöntemler ile çözülemeyeceğini bütün sayıların asal olduğunu farkettiğimde anladım. Sırf bu soru için eratosten kalburu ile tanıştım, öğrendim ve yeter derecede asal sayıları belirledim. Eratosten kalburunu öğrenmiş iken sıcağı sıcağına siteme ekleyip burada sizler için anlatmıştım. Neyse, asal sayıların yerlerine baktım, 3’üncü asal, 4’üncü asal vs. gibi. Sonrasında biraz daha kafa patlatarak soruyu çözdüm. Çözüm şöyle:
2’den sonraki ilk asal sayı 3’tür. (2,3,?)
2+3=5’ten sonraki ilk asal sayı 7’dir. (2,3,7,?)
2+3+7=12’den sonraki ilk asal sayı 13’tür. (2,3,7,13,?)
2+3+7+13=25 den sonraki ilk asal sayı 29’dur… (2,3,7,13,29,?)
Bu şekilde sonuç 1949 olarak bulunmakta.
İkinci soru da bazı öğrencilere ait sınav notları verilmiş ve bir öğrencinin ki eksik bırakılmış.
Soru 2: Sınav Sonuçları
AYŞE 251
BORA 163
EROL 263
GÜVEN 401
MELAHAT ?
Burada harflerin sayısal karşılıkları toplanıp, harf sayısıda bu değerden çıkartılıyor. Elde edilen değer sınav notunun kaçıncı asal sayı olduğudur. Şöyleki;
AYŞE’de A harfi 1; Y 28.; Ş 23. ve E 6. harflerdir. Toplamları 58 eder. 58’den harf sayısı olan 4’ü çıktığımzda 54 sayısını elde ederiz. 54. asal sayı 251’dir. Bu yöntemle Melahat’ın notu 317 bulunur.
Üçüncü soruda ise metinlerde harflerin yerleri değiştirilerek şifrelenmiş. Bu örnekten yola çıkarak şifreli metnin çözülmesi isteniyor.
Soru 3:
Açık Yazı
ELEKTRONİKİSTİHBARATSİSTEMLERİ
Gizli Yazı
LRTEEKNSİİOKİRAHTBTTSSAİMİRLEE
ise
Açık Yazı
?
Gizli yazı
ALİRYITLNKEEROFDEEOGLNTALKAAIM
Çözüm için sadece şifreyi göstermem yeterlidir:
| L R T E E K N S İ İ O K İ R A H T B T T S S A İ M İ R L E E 1 2 3 4 5 6 1 2 6 5 3 1 4 5 |
E L E K T R O N İ K İ S T İ H B A R A T S İ S T E M L E R İ 1 2 3 4 5 6 5 1 4 6 3 2 |
Şifrede metin 6’şar 6’şar bölünüyor. 1. sütun 2. sütuna; 2. sütun 6. sütuna vb. şekilde konularak metin çözülüyor. Bu yöntemle sorunun yanıtı YARIİLETKENLERDEFOTONALGILAMAK
İlk soruda kriptoloji konusunda ki acemeliğim sebebi ile oldukça ter döktüm denilebilir. Diğer sorular elbette şıp diye çözülmedi ama acemiliği üzerimden attığımdan olsa gerek birinci soruya nispetle daha kolayıma geldiler.
Soruları bilenler arasında yapılan çekilşte şans bize gülmüş. Kitaplarımızı, dergimizi ve PARDUS 2011’imizi göndermişler. Eğer sizde merak sarıp bende çözeceğim diyorsanız buradan ilgili sayfaya ulaşabilir ve soruları indirebilirsiniz.
